เกร็ดความรู้เรื่องความกลัว

บางคนอาจจะคิดว่าความกลัวเป็นเรื่องไม่มีเหตุผล และบางทีความกลัวก็มีที่มาแปลกๆ ความกลัวของแต่ละคนยังแตกต่างกันไป ผู้คนมีเป็นเรือนล้าน ความกลัวก็มีนับร้อย ถ้าเราควบคุมความกลัวให้อยู่ในขอบเขตได้ การดำเนินชีวิตก็คงจะไม่มีปัญหาอะไร แต่ถ้าความกลัวมีมากเกินไป มันก็จะกลายเป็นโรคภัยที่คุกคามปกติสุข จนกลายเป็นความทุกข์ทรมาน ก็ต้องถึงเวลาที่เราจะต้องบำบัดรักษา                แต่ก่อนจะไปถึงตรงนั้น เรามาทำความรู้จักโรคกลัวในบาง แง่มุมกันดีกว่า

โรคกลัวคืออะไร                โรคกลัว (Phobia) มาจากภาษากรีก ph??bos แปลว่า กลัวอย่างไร้เหตุผล โรคกลัวเป็นความกลัวต่อสภาวะ สถานการณ์ กิจกรรม หรือบางสิ่งที่ทำให้อยากหลีกหนี เป็นความวิตกกังวลแบบรุนแรง ฝังแน่นในสิ่งที่ไม่เป็นจริง คนที่มีอาการกลัวมักจะพยายามหลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่กระตุ้นให้เขารู้สึกวิตกกังวล หรืออาจต้องทนอยู่กับสถานการณ์นั้นอย่างยากลำบาก อย่างไรก็ตาม คนที่มีอาการเหล่านี้มักจะรู้ตัวว่าพวกเขากลัวเกินเหตุ และรู้ตัวว่ามีปัญหาเกิดขึ้นกับพวกเขา แต่ก็เป็นสิ่งที่เขาควบคุมไม่ได้ มันทำให้หมดแรง กังวลใจ ไม่สบายใจ เมื่อไม่อาจควบคุมความกลัวได้ หรืออาจส่งผลกระทบไปถึงชีวิตประจำวัน โรคกลัวจัดเป็นโรควิตกกังวลชนิดหนึ่ง พบว่าผู้หญิงเป็นโรคนี้มากกว่าผู้ชายในทุกช่วงอายุ

สาเหตุของโรคกลัวคืออะไร                สาเหตุของโรคกลัวนั้นไม่ทราบแน่ชัด ส่วนหนึ่งเป็นการถ่ายทอดทางพันธุกรรม แต่ส่วนหนึ่งก็มีอิทธิพลจากวัฒนธรรม การอบรมเลี้ยงดู และถูกกระตุ้นให้เกิดได้โดยเหตุการณ์บางอย่างในชีวิต คนที่มีพี่น้องใกล้ชิดเป็นโรคกลัว มีแนวโน้มเป็นโรคกลัวมากกว่าคนที่ไม่มีประวัติในครอบครัวถึงสามเท่า คนที่ได้รับการเลี้ยงดูและปกป้องอย่างดี หรือไม่ได้รับการดูแลเอาใจใส่เท่าที่ควร ก็มีความเสี่ยงมากขึ้นที่จะเป็นโรคกลัว

                กลไกของโรคกลัวนั้นมักจะเชื่อมโยงกับสมองส่วนอะมิก- ดาลา สมองส่วนนี้กระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนที่ส่งผลต่อความกลัวและความก้าวร้าว เมื่อเกิดความกลัวหรือรู้สึกถูกคุกคา อะมิกดาลาอาจกระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนในร่างกายทำให้ ร่างกายอยู่ในภาวะตื่นตัว พร้อมที่จะขยับตัว วิ่งหนี หรือสู้  การตื่นตัวนี้ในทางจิตวิทยาเรียกว่า การตอบสนองแบบต่อสู้หรือถอยหนี (flf ight or flflf l ight response)

อาการของโรคกลัวคืออะไร

                อาการของโรคกลัว คือความรู้สึกว่ากังวลจนควบคุมตัวเองไม่ได้เมื่อเจอสิ่งที่กลัว มีความรู้สึกว่าจะต้องทำทุกอย่างที่ทำได้เพื่อหลีกหนีสิ่งที่กลัว ทำงานตามปกติไม่ได้เนื่องจากกังวลใจ แม้จะรู้ว่าความกลัวที่เกิดขึ้นเป็นเรื่องไร้เหตุผลหรือกลัวเกินเหตุ แต่ควบคุมไม่ได้ ทางร่างกายอาจมีเหงื่อออก ตัวสั่น ใจเต้นเร็ว หายใจลำบาก รู้สึกตกใจกลัว กังวลใจอย่างแรง คลื่นไส้ ในบางกรณี แค่คิดก็มีอาการกลัวแล้ว

โรคกลัวมีกี่ชนิด                 ถ้าแบ่งแยกตามชื่อโรคแล้ว อาจนับได้เป็นร้อยๆ ชนิดเลย แต่ถ้าแบ่งเป็นกลุ่มก็แบ่งออกเป็นสามกลุ่มหลักใหญ่ๆ ได้แก่ โรคกลัวเฉพาะอย่าง (specific phobia), โรคกลัวสังคม (social phobia), และโรคกลัวที่สาธารณะ (agoraphobia)

                โรคกลัวเฉพาะอย่างเป็นความกลัวต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่งโดยเฉพาะอย่าง เช่น กลัวสัตว์ใหญ่ กลัวความมืด กลัวคนแปลกหน้า อาการเหล่านี้มักเป็นตอนเด็กๆ แต่จะหายไปเมื่อโตขึ้น  แต่ความกลัวบางอย่างอาจเกิดขึ้นตอนโต เช่น กลัวหนู แมลง พายุ น้ำ ความสูง การบิน หรือที่ปิด กลัวเลือด กลัวเข็มฉีดยา กลัวบาดแผลที่มีเลือดออก โรคกลัวเฉพาะอย่างนี้เพียงเติมคำศัพท์หน้าคำว่า phobia ก็จะเกิดชื่อโรคกลัวเฉพาะอย่างอีกนับร้อยๆ ชนิดเลยทีเดียว

                สำหรับโรคกลัวสังคมนั้น สิ่งที่ทำให้คนเป็นโรคนี้กลัวก็คือ การกระทำสิ่งต่างๆ ต่อหน้าคนอื่น ไม่ว่าจะเป็นการพูด การเล่นดนตรี กินอาหารต่อหน้าคนอื่น เซ็นเอกสาร การใช้ห้องน้ำสาธารณะ พวกเขาเป็นกังวลเกี่ยวกับว่า การแสดงออกของเขาจะไม่เหมาะสม เป็นกังวลว่าจะมีคนสังเกตเห็นความกังวล

                สุดท้ายคือกลัวที่สาธารณะ แม้ว่าโดยความหมายของ   คำว่า agoraphobia จะหมายถึงการกลัวตลาดหรือพื้นที่      เปิดโล่ง แต่คำนี้อธิบายถึงความกลัวที่จะติดอยู่ในสถานที่เหล่านี้ โดยหาทางออกไม่เจอ ซึ่งรวมไปถึงการต่อแถวในธนาคาร หรือในซูเปอร์มาร์เก็ต นั่งแถวกลางในโรงหนังหรือห้องเรียน  นั่งรถโดยสาร รถประจำทางหรือเครื่องบิน บางคนจะมีอาการเช่นนี้ผลกระทบของโรคกลัวคืออะไร

                โรคกลัวแต่ละแบบส่งผลกระทบต่อชีวิตของคนเราแตกต่างกันไป แต่ที่เหมือนกันก็คือ ทำให้เกิดความไม่สบายทั้งร่างกายและทางจิตใจ ส่งผลกระทบต่อการทำงาน การใช้ชีวิตประจำวัน และความสัมพันธ์กับผู้อื่น เกิดความรู้สึกกังวลใจ   จนควบคุมไม่ได้ เมื่อต้องเผชิญหน้ากับสิ่งที่กลัว คิดว่าจะต้องทำทุกอย่างเพื่อหนีให้ไกลจากสิ่งนี้ ทำงานไม่ได้ตามปกติ เนื่องจากมีความกังวลใจ

                โรคกลัวของแต่ละคนมีระดับที่ไม่เท่ากันบางคนแค่หลีกจากสิ่งที่กลัวให้ห่างก็พอแล้ว แต่บางคนเป็นโรคกลัวมากจนดูเหมือนมากเกินไป โดยทั่วไปคนที่เป็นโรคกลัวมักจะเข้าใจดีว่าเขาเป็นโรคนี้ แต่ไม่มีแรงกายและแรงใจมากพอที่จะเอาชนะความกลัวที่ปรากฏขึ้นทันทีทันใด

                ความกลัวสังคมทำให้ปลีกตัวออกจากสังคม หลีกเลี่ยงการไปในที่สาธารณะ ซึ่งส่งผลกระทบกับการใช้ชีวิต การสร้างความสัมพันธ์กับผู้คน การปลีกตัวออกจากกิจกรรมต่างๆ ทั้งส่วนตัวและการงาน อาจทำให้เป็นโรคซึมเศร้า หรืออาจนำไปสู่การใช้สารเสพติด เช่น เหล้า ยาคลายเครียด ส่วนคนกลัวที่สาธารณะ จะทำให้รู้สึกไม่อยากออกจากบ้านเก็บตัว ไม่สมาคมกับผู้คน

                นอกจากนี้ยังพบว่า ความกังวลจากโรคกลัว ทำให้บางคนถึงกับเสี่ยงชีวิตโดยเพิ่มอัตราเสี่ยงจากการเป็นโรคหัวใจทั้งชายและหญิงเลยทีเดียว